Uithuizen
Op de toren van de Jacobikerk (SOW) in Uithuizen staat een zeemeermin.
Hoewel de kerk bekend staat als Jacobikerk is de patroonheilige Dyonisius.
A. Pathuis: Een meermin zonder armen. [Menkema]. N.B. Afgebeeld: Een wandeling door Uithuizen en Zandeweer. Uithuizen 1968. Nr. 34. Uit de nalatenschap van Mello Alberda, op Menkema, ontving zijn zoon Unico Allard Alberda met de borg Menkema alle heerlijke rechten in de rechtstoel van Uithuizen en Uithuizermeeden, vallende te Uithuizen, 29 januari 1700. Zie RAG [Rijksarchief Groningen]. Archieven Menkema en Dijksterhuis, inv. nr. 419. Vergelijk: GDW [A. Pathuis. Groninger gedenkwaardigheden. Assen 1977], nrs. 3713, 3781.
foto's (augustus 2002) juli 2006; linkerplaatje ansichtkaart
Deze kerk is eigendom van Stichting Oude Groninger Kerken.
Deze foto is genomen in het Veenkoloniaal Museum in Veendam op de tentoonstelling
'Haantje de Hoogste' over windvanen in Groningen.
Onderstaande tekst is afkomstig uit
de catalogus van de tentoonstelling.
Herkomst: Nederlands Hervormde Kerk in Uithuizen.
Datering: eind negentiende eeuw.
Materiaal: zink
Afmetingen: 70 x 40 cm.
Collectie: Menkemaborg, Uithuizen.
Deze verleidelijke zeemeermin dateert vermoedelijk van 1897, toen de in 1726 verbrande toren van de kerk herbouwd werd. In
1973 werd deze windwijzer vervangen door een nieuw exemplaar van koper. Al in 1653 stond een zeemeermin als windwijzer op de
kerktoren, zo blijkt uit een kerkrekening waarin melding wordt gemaakt van een uitgave van 16 gulden en 10 stuivers 'voor
't vergulden van de meerminnne ende knoopen op de toorn.' Zeemeerminnen werden vaak afgebeeld met spiegel en kam als
symbool van ijdelheid, verblindende schoonheid en verleidster van zeelieden. De zeemeermin is ook het wapendier van
het Groninger geslacht Menkema.
foto juli 1997
Foto Jan Fré Boven