foto kerk voormalige website F. Boven, foto vaan reisblog Davides
Deze kerk is eigendom van Stichting Oude Groninger Kerken.
 |
Combinatie van pers- en drijfwerk in de ornamenten van de torenbekroning van de Der Aa-kerk in Groningen, 1712. |
 foto Gemeente Groningen |
Historie (voormalige website) Rond het jaar 1200 werd in het westelijk stadsdeel begonnen met de bouw van een kapel voor de schippers en kooplieden die zich daar, aan de oevers van de Aa, hadden gevestigd. Deze romaanse kapel werd in 1246 verheven tot parochiekerk, gewijd aan Onze Lieve Vrouwe en de Heilige Nicolaas, beschermheilige van de schippers. De kerk werd genoemd Onze Lieve Vrouw ter Aa (dus: bij de Aa). Later kwamen de benamingen ‘Ter Aa-kerk’ of ‘Der Aa-kerk’ in zwang. De belangrijksteverbouwingen vonden plaats in de 15e eeuw, toen de kerk werd verbouwd tot een volledige gotische kruisbasiliek. Eerst werd in 1425 een nieuw koor gebouwd, veertig jaar later werd de rest van de kerk even hoog als het koor opgetrokken. In ca. 1520 volgde de inwendige afwerking met een indrukwekkende reeks gewelfschilderingen. In 1594 werd in Groningen de Hervorming ingevoerd. Nadat de roomse beelden waren verwijderd, werd op 14 augustus de eerste hervormde eredienst in de Der Aa-kerk gehouden. In de daarop volgende jaren werd de kerk hersteld van de oorlogsschade ten gevolge van de belegering door Maurits en Willem Lodewijk. Bovendien werd het gebouw aangepast aan de gewijzigde kerkelijke omstandigheden; zo werden nog gedurende de hele 17e eeuw meer of minder belangrijke interieurstukken toegevoegd. In de nacht van 1 op 2 mei van het jaar 1671 sloeg de bliksem in de toren waardoor brand ontstond. De bovenbouw van de toren en het westelijk gewelf van de kerk werden verwoest, het nog nieuwe orgel (voltooid in 1667) ging verloren en de overige inventaris werd zwaar beschadigd. De toren werd herbouwd, maar in een zodanig slechte constructie, dat hij in 1710 opnieuw instortte. En ook nu werd het orgel, in 1694-1697 gebouwd door de beroemde orgelbouwer Arp Schnitger, totaal verwoest. In 1718 kwam de nieuwe toren gereed, met een bovenstuk naar ontwerp van de stadsbouwmeester Allert Meijer. In 1815 werd het orgel uit de Broer- of Academiekerk, dat in 1702 door Schnitger was gebouwd, in de Der Aa-kerk geplaatst. De restauratie van de kerk, begonnen in 1975, werd in 1987 voltooid. In dat jaar droeg de kerkvoogdij de kerk in eigendom over aan de Stichting Der Aa-kerk Groningen. |