Wierum
Op de toren in Wierum staat een zeilschip.
Uit een folder van It Fiskersskip blijkt dat het schip op de kerktoren van Wierum een Wierumer Aak is (bron: Theo Last).
Volgens Schippersleven voor ons nageslacht (voormalige website): Een kofskip, een smak of een Wierumer aak > aak (7) had twee masten, zo’n schip was een twamęster. Daarbij onderscheidde men -al naar de bouw- een fokkemęst, een grutte męst en een besaan(s)męst benoemd naar de plaats en de functie op het (grote) schip.
Scheepswindvanen in Friesland (S. ten Hoeve, in Jaarboek 1994 van het Fries Scheepvaart Museum en Oudheidkamer) zegt erover: "De bekendste windvaan in de vorm van een schip is het buitengewoon grote exemplaar (hoogte 1,23 meter en breedte 1,16 meter) op het zadeltaktoren van Wierum, een vissersplaats aan de Waddenzee. Deze windvaan is gemaakt in de vorm van een schokkeraak. Dit type vissersschip werd vanaf het begin van de 19de eeuw, tot 1875, met name in Kuinre gebouwd voor Dongeradeelse vissers...De windwijzer is in 1877 op de Wierumer toren geplaatst. Toen de toren in 1984 werd gerestaureerd heeft architect R. Kijlstra hem opgemeten en getekend. Op de vleugel van de grote mast bleek het jaartal te staan." In eerste instantie kwam de windvaan van de in 1831 gesloopte Abdijtoren van Dokkum -een driemastervolschip- op de toren in Wierum. Tijdens de zware storm op 30 januari 1877 waaide de windvaan van de toren, sloeg in het kerkdak en was vernield. Bij het herstel van kerkdak en toren werd de oude windvaan vervangen door een nieuwe in de vorm van een aak.
Op de site van het Fries Scheepvaartmuseum in Sneek bevindt zich een opmetingstekening van de vaan. Zoek Wierum.
