Hollandscheveld
Op de toren van de NH-kerk in Hollandscheveld staat het dorpswapen, een veenschop.
foto's september 2003
|
Albert Metselaar (http://members.lycos.nl/veldeling/kerkhol.htm) (De tekst van dit artikel is ook als brochure verkrijgbaar. U kunt zich daarvoor in verbinding stellen met de predikant of de koster van de Nederlandse Hervormde Gemeente van Hollandscheveld. De foto's bij dit artikelen tonen kerk en pastorie, zoals deze de afgelopen 150 jaar te zien waren.) Wie anno 2000 door het Hollandscheveld rijdt, kan zich amper meer een voorstelling maken van het voormalige hoogveengebied dat wordt gepasseerd. Er zijn maar weinig zaken die daar nog aan herinneren. De oude veenwijken, namen van straten (opgaande zus, opgaande zo) en andere zaken, waarvoor je toch wel enige historische kennis moet hebben wil je ze herkennen. Op het oudste gedeelte van de Hollandscheveldse begraafplaats vinden we een grafsteen van een opzichter van de Algemene Compagnie van de 5000 Morgen. Dit was de alles overheersende verveningsmaatschappij, waarin de individuele grootgrondbezitters en verveners samenwerkten. Ook de kerk was van hen afhankelijk. Eén van de laatste herinneringen aan de vervening is ook de windvaan op de Hervormde kerk van het dorp. Een veenschop. De schop werd overgenomen in de vlag en in het wapen van het gebied. De toren werd het logo van de Aktiviteitencommissie ’t Oekie, en ging de plaatselijke krant sieren. Het is het symbool van het dorp geworden. Wereldwijd verspreid werd een schetsje van de toren op een brieftekening van Vincent van Gogh. Deze werkte in 1883 op het kerkhof van het dorp, met de toren op de achtergrond. Het is deze kerk, de moederkerk van Hervormd Elim, Nieuwlande, Geesbrug en Nieuweroord, die in dit artikel aan u wordt voorgesteld. "De eerste steen gelegd op den 12 mei 1851 door Mr.A.H.Witsenborg, namens de commissie", lezen we in de tweede gedenksteen in de voorgevel van de kerk. Daarmee ging de kerkbouw een actieve fase in. Er verrees in gewone lichtrode baksteen een bouwwerk in waterstaatsstijl, dat met zijn lengte-as op het oosten werd gericht. Het gebruik om oostwaarts gericht te bidden, is uit christelijke bronnen bekend vanaf de tweede eeuw n.Chr. Dit houdt oorspronkelijk waarschijnlijk verband met de opkomende zon, als symbool van het heil. Ook de wederkomst van Christus werd in het oosten verwacht. Van oudsher werden vrijwel alle kerken zo gebouwd, dat ze ’geoost’ stonden, gericht op het oosten, waarbij de gelovigen tijdens de kerkdiensten oostwaars keken en baden. Zo ook de Hervormde kerk van het Hollandsche Veld. |
