Amersfoort
Op de toren van de Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort, met de bijnaam "Lange Jan", staat een haan. Oorspronkelijk hoorde de toren bij een in de 18e eeuw verdwenen kerk die
zwaar beschadigd werd door een ontploffing in 1787 en afgebroken werd in 1804. Van 1804 t/m 1968 stond er een vaan op de toren.
Volgens een bijdrage van W.F.N. van Rootselaar aan Oud Holland 1887, vol 5, blz 132
heeft men na 1760 (info Historisch Amersfoort: feitelijk in 1804 na een blikseminslag en torenbrandje) de spits van de toren ingekort en heeft men de
traditionele haan vervangen door een vaan.
"Een bespottelijk figuur is het hakmes, dat boven op het kruis den traditioneelen haan vervangen heeft."
Mijn bron hiervan kwam daar achter toen hij de een boek over W.O.II van een in Amersfoort wonende historicus aan het proeflezen was en terloops vroeg:
Waar is dat bijltje gebleven? Die vraag over het bijltje kwam doordat tijdens een excursie rond 1957 met de historische vereniging Clio (Barlaeus gymnasium Amsterdam) een
gids hem vertelde dat het hakmes in feite 'de bijl van Nicasius' (de stadstimmerman Lenaert Nicasius,
die de spits op 7 februari 1651 na een blikseminslag
van de stadstoren hakte)
voorstelde. Wellicht had de gids die legende zelf verzonnen want verder valt het nergens terug te vinden.
Tijdens de grote restauratie van 1965-1970 werd in 1968 weer een haan op de toren geplaatst.
foto toren wikipedia, foto vaan en vaan + toren met vaan
Reliwiki, 2010 André van Dijk.
Krankeledenstraat 26